Dini bayramlardan biri olan Kurban Bayramı Türk gelenek ve göreneklerde önemli bir yere sahiptir. Bayram zamanında Anadolu’nun belli başlı yerlerinde bu gelenekler halen devam ettirilir.
Kültürel yönden zengin olan ülkemizde gelenekler için hep birlikte hareket edilir. Özellikle bayram dönemlerinde aynı mahallenin halkı bir araya gelerek bayram yemeklerini imece usulü ile birlikte hazırlar, köy meydanı gibi açık yerlerde bayram namazı ve bayramlaşma gerçekleşir. Bayram namazının ardından yöresel yemeklerle sofralar kurulur ve misafirler ağırlanır. Kalabalık sofralar ve ziyaretler bayramların olmazsa olmazları arasındadır.
Kurban Bayramı Ziyaretleri
Kurban Bayramı’nda akraba, eş, dost ziyaretlerinin önemi büyüktür. Özellikle tatil süresi uzun olduğunda ve yaz dönemine geldiğinde hem ziyaret hem de seyahat amaçlı planlama yapılır. Türkiye’den yurt dışına gidenler için yapılacak hazırlıklardan biri de seyahat sigortasıdır. Yolculuğun güvenle geçmesi için seyahat edecek her birey adına sigorta yaptırmakta fayda vardır.
Tıbbi tedavi, tıbbi bilgi ve danışma, cenaze nakli ve tıbbi nakil teminatı gibi teminatlar içerecek şekilde sigortanızı başlatabilirsiniz. İsterseniz sigortanıza unutulmuş ilaçların sevkiyatı, acil mesajların iletilmesi, gecikmeli bagaj, seyahat bilgilendirme hattı, refakatçinin nakli, kanuni işlemlerle ilgili kefalet, mücbir sebepler halinde seyahatin iptali, kayıp bagajın bulunup ulaştırılması gibi ek teminatlar da ilave edebilirsiniz.
Gurbette yaşayanlar için de bayram tatili iyi bir fırsattır. Çoğu gurbetçi bayramda memleketlerine gider ve büyük akrabalarının ellerini öperler. Yapılacak bayram yolculuğu için erkenden tüm hazırlıklar tamamlanır.
Kurban Bayramı Gelenekleri ve Ritüelleri Nelerdir?
Anadolu’nun çeşitli yerlerinde birbirinden farklı gelenek ve görenekler vardır. Bunlardan bazıları günümüze kadar ulaşmayı başarmıştır. En sık uygulanan adetler arasında Samsun’da cami önü yemeği, Kastamonu’da ağırlama, Aydın’da aşure, Erzurum’da öğünlük, Mersin’de bayram pişmaniyesi, Konya’da pişi, Muğla’da yağ kokutma, Bartın’da Karakucak Güreşi, Kastamonu’da mektep yanı toplantısı, Ankara Kızılcahamam’da Ebebiş yani şekerleme ya da harçlık, Kastamonu Taşköprü’de bayram çıkarma, Denizli Çardak’ta salıncak kurma gibi adetler bulunur. Gaziantep bölgesinde arefe gününden yağ, su ve unla yapılan bir yiyecek olan Kahke hazırlanarak bayramda misafirlere dağıtılır. Kapı kapı dolaşan çocuklara kahke ile harçlık verilir. Diğer yörelerde de birbirinden farklı bayram gelenekleri mevcuttur.
Osmanlı’da Kurban Bayramı Değerleri
“Nerde o eski bayramlar…” diye özlenen geçmiş günlerde çeşit çeşit bayram gelenekleri uygulanırdı. Özellikle Osmanlı döneminde tembihnameler yayınlanarak toplumun neler yapması gerektiği ile ilgili bilgi verilirdi. Bu belgelerde ahlak bozacak davranışlardan uzak durulması, sokakların temizlenmesi, vazifelilerin alması gereken tedbirler, maddi ve manevi temizliğe yönlendirme gibi içerikler vardı.
Kurban Bayramı sevinci arefe günü atılan top atışı ile başlar ve son günün ikindi vaktinde atılan top ile sona ererdi. Bayram namazında erkekler temiz kıyafetlerini giyerek namaza giderler, dönüşte ailecek kahvaltı yapılırdı. Ardından konu, komşu ve akraba ziyaretleri başlar.
Çocuklar arife çiçeği ismi ile anılır ve bayram gününde sokaklarda çocuklar koşup oynardı. Çocuklar sabredemeden arife gününden bayramlık kıyafetlerini giydiğinden onlara bu isim verilmiştir. Bayram namazının hangi camide kılınacağı padişah tarafından seçilir, padişahlar için özel koç yetiştirilirdi. İlk kurban kendisinin seçtiği koç olurdu. Kesilen kurbanların büyük bir bölümü medreselere dağıtılır, bekçiler, dul ve kimsesiz kadınlar, tulumbacılar ile diğer ihtiyaç sahipleri kurban dağıtımında öncelikli tutulurdu. Bayram hediyesi olarak subay ve memurlara birer maaş ikramiye dağıtılırdı. Vücudu dengelemesinden ve kanlı etin hemen yenmesinin doğru olmamasından dolayı bayram günü evlerde Turunç Reçeli bulundurulurdu. Bolca tüketilen et sindirim sistemini yoracağından reçel ile denge kurulması sağlanırdı.